บทกลอนและบทร้องของพิธีกรรมโนรา
บทประกอบท่ารำ
หมายถึง บทร้องกลอนของโนราที่มีท่ารำประกอบและใช้ในพิธีกรรมโนราโรงครู เช่น บทครูสอน บทประถม บทพลายงามตาโขลง บทฝนตกข้างเหนือ เป็นต้น
ส่วนบทร้องหมายถึง บทร้องกลอนของโนราที่ไม่มีท่ารำประกอบ เช่น บทกาศครู บทชุมนุมครู บทบูชาครูหมอ บทส่งครู เป็นต้น
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทครูสอน
ครูเอยครูสอน เสดื้องกรต่อง่า
ครูสอนให้ผูกผ้า สอนข้าให้ทรงกำไล... ฯลฯ
ครูเอยครูสอน เสดื้องกรต่อง่า
ครูสอนให้ผูกผ้า สอนข้าให้ทรงกำไล... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทสอนรำ
สอนเอยสอนรำ ครูข้าให้รำเทียมบ่า
ออว่าปลดปลงลงมา ครูข้าให้รำเทียมพก
ท่านี้วาดไว้ฉายอก กนกเป็นแพนพาลา
ท่านี้ชูสูงเสมอหน้า เรียกช่อระย้าพวงดอกไม้
ออว่าปลดปลงลงมาได้ ครูให้ข้ารำโดมเวียน
รำท่ากนกรูปวาด วาดไว้ให้เหมือนกับรูปเขียน
รำท่ากนกโดมเวียน รำท่ากระเชียรปาดตาล
ฉันนี้แหละเหวยนุช พระพุทธเจ้าห้ามมาร... ฯลฯ
ออว่าปลดปลงลงมา ครูข้าให้รำเทียมพก
ท่านี้วาดไว้ฉายอก กนกเป็นแพนพาลา
ท่านี้ชูสูงเสมอหน้า เรียกช่อระย้าพวงดอกไม้
ออว่าปลดปลงลงมาได้ ครูให้ข้ารำโดมเวียน
รำท่ากนกรูปวาด วาดไว้ให้เหมือนกับรูปเขียน
รำท่ากนกโดมเวียน รำท่ากระเชียรปาดตาล
ฉันนี้แหละเหวยนุช พระพุทธเจ้าห้ามมาร... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทปฐม
ตั้งต้นรำท่าปฐม ถัดมาพระพรหมสี่หน้า
รำท่าสอดสร้อยให้เป็นพวงมาลา รำท่าอีโหยนโยนช้าให้น้องนอน
รำเป็นท่าผาลาเพียงไหล่ ท่าพิสมัยรวมเรียงเคียงหมอน
รำกันท่าต่างกันหันเป็นมอน ท่ามรคาแขกเต้าบินเข้ารัง... ฯลฯ
รำท่าสอดสร้อยให้เป็นพวงมาลา รำท่าอีโหยนโยนช้าให้น้องนอน
รำเป็นท่าผาลาเพียงไหล่ ท่าพิสมัยรวมเรียงเคียงหมอน
รำกันท่าต่างกันหันเป็นมอน ท่ามรคาแขกเต้าบินเข้ารัง... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทสรรเสริญพระคุณมารดา
ไหว้บุญคุณท่านเสียแล้ว
ไหว้บุญคุณแก้วคุณครูสอน
ไหว้ครูอาจารย์ท่านเสียก่อน ท่านได้สั่งสอนข้าพเจ้ามา
ไหว้ครูอาจารย์ท่านเสร็จสรรพ กล่าวกลับมาไหว้คุณพระมารดา... ฯลฯ
ไหว้ครูอาจารย์ท่านเสียก่อน ท่านได้สั่งสอนข้าพเจ้ามา
ไหว้ครูอาจารย์ท่านเสร็จสรรพ กล่าวกลับมาไหว้คุณพระมารดา... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทฝนตกข้างเหนือ / บทโศกัง
รักข้าเหอลมพัด
พัดมาแล้วที่ชายเขา
แรงลมไม่เบา พัดหลังคาฝาพังไปทั้งคืน
ลมพัดแล้วฟ้าลั่น ลั่นมาแล้วครีนครืน
หัวอกสะอื้น มันแลบเปรี้ยงแลบเปรี้ยงเสียงน่ากลัว
ชาวไร่ชาวนา ชักเอาผ้ามาคลุมหัว
ตัวฉันสั่นรัวรัว เพราะว่าสากลังต้องสายฟ้า...
รักข้าเหอโศกัง น้ำค้างหยดลงชายคา
กบถลงมา ยังค่ำไม่รู้จะเต็มออม
ชีวิตของคน ลางบ้างก็พีลางบ้างก็ยอม... ฯลฯ
แรงลมไม่เบา พัดหลังคาฝาพังไปทั้งคืน
ลมพัดแล้วฟ้าลั่น ลั่นมาแล้วครีนครืน
หัวอกสะอื้น มันแลบเปรี้ยงแลบเปรี้ยงเสียงน่ากลัว
ชาวไร่ชาวนา ชักเอาผ้ามาคลุมหัว
ตัวฉันสั่นรัวรัว เพราะว่าสากลังต้องสายฟ้า...
รักข้าเหอโศกัง น้ำค้างหยดลงชายคา
กบถลงมา ยังค่ำไม่รู้จะเต็มออม
ชีวิตของคน ลางบ้างก็พีลางบ้างก็ยอม... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทไชชาย / หรือนกเป็ดกาน้ำ
โน่นไอไหรดำดำ และเหมือนกาน้ำไล่ปลา
หักเงี้ยงโยนมา ช่างเร็วกะหวามือคน
ไชชายเข้ามายืนมองเห็น จึงเอามาเรียนเล่นกล
โยนหลกโกลาหล มันโยนแต่ซ้ายรับขวา
พระผู้เป็นเจ้าแลเห็น ก้าวเธอจึงร้องตามไป
ไอ้ไชชายเหอไชชาลา วิชานี่หนาเรียนมาแต่ข้างไหน... ฯลฯ
หักเงี้ยงโยนมา ช่างเร็วกะหวามือคน
ไชชายเข้ามายืนมองเห็น จึงเอามาเรียนเล่นกล
โยนหลกโกลาหล มันโยนแต่ซ้ายรับขวา
พระผู้เป็นเจ้าแลเห็น ก้าวเธอจึงร้องตามไป
ไอ้ไชชายเหอไชชาลา วิชานี่หนาเรียนมาแต่ข้างไหน... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทเรือใบผ้า
สนุกจริงแล้วเพื่อนเหอ มาเล่นแต่เรือแต่เรือใบผ้า
เรือน้อยล่องลอยมา มันฟันแต่น้ำผุยผง
น้องเหอขับเรือให้มันเต้น ว่างเรือจะแล่นเราต้องพายลง
มาตะน้องทองบรรจง ช่วยกันหรงเรือไว้ให้มันดี... ฯลฯ
เรือน้อยล่องลอยมา มันฟันแต่น้ำผุยผง
น้องเหอขับเรือให้มันเต้น ว่างเรือจะแล่นเราต้องพายลง
มาตะน้องทองบรรจง ช่วยกันหรงเรือไว้ให้มันดี... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทยาแดง
เฒ่ามาแล้วชะแร แก่มาแล้วชรา
แก่แล้วเพื่อนอา ส่วนฟันฟางมันง่อนแง่น
ถือไม้เท้าเก้าย่าง ส่วนตาฟางง่อนแง่น
แต่ไหรแต่ก่อน ไชยานครเราไม่ห่อนเล่น
เหมือนอย่างม้าแก้วเสียเช่น เจ้าสำเภาทองอับปาง
ไม้มาดตะลุมพอ เอามาต่อกับไม้กระดานยาง... ฯลฯ
แก่แล้วเพื่อนอา ส่วนฟันฟางมันง่อนแง่น
ถือไม้เท้าเก้าย่าง ส่วนตาฟางง่อนแง่น
แต่ไหรแต่ก่อน ไชยานครเราไม่ห่อนเล่น
เหมือนอย่างม้าแก้วเสียเช่น เจ้าสำเภาทองอับปาง
ไม้มาดตะลุมพอ เอามาต่อกับไม้กระดานยาง... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทดอกจิก
ดอกจิกดอกจัก ยังเล่าดอกรักดอกเตย
ดอกจิกยังรักเหลย ดอกเตยมาชวนให้พี่ชายร้าง
ดอกพยอมนางน้องแก้ว ช่างหอมมาแล้วอยู่รอบข้าง
พี่เก็บมาใส่ในหลังช้าง ฝากเจ้าเอวบางนางเมืองไกล... ฯลฯ
ดอกจิกยังรักเหลย ดอกเตยมาชวนให้พี่ชายร้าง
ดอกพยอมนางน้องแก้ว ช่างหอมมาแล้วอยู่รอบข้าง
พี่เก็บมาใส่ในหลังช้าง ฝากเจ้าเอวบางนางเมืองไกล... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทไวระเวก
ระไวระเวก นางนกกะเวกตีวง
เข้าป่าพี่ชมฝูงหงส์ ฟังเสียงละครนางขี้หนอนรำ
เชิญรำเถิดเจ้ารำ จับระบำรำเล่นเพลงคอน
ลูกสาวน้องเหอของใคร แขนเจ้าอ่อนเหลืออ่อน
บ้างจับระบำรำฟ้อน เยื้องกรนาดกายรำขยายท่า
ยกย่างขึ้นให้ตีนขัดซัดเป็นดอกบัวตูม รำท้าวเทวาเข้ามากุมสองหัตถา... ฯลฯ
เข้าป่าพี่ชมฝูงหงส์ ฟังเสียงละครนางขี้หนอนรำ
เชิญรำเถิดเจ้ารำ จับระบำรำเล่นเพลงคอน
ลูกสาวน้องเหอของใคร แขนเจ้าอ่อนเหลืออ่อน
บ้างจับระบำรำฟ้อน เยื้องกรนาดกายรำขยายท่า
ยกย่างขึ้นให้ตีนขัดซัดเป็นดอกบัวตูม รำท้าวเทวาเข้ามากุมสองหัตถา... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทพลายงาม
ช้ายแล้วไม่ได้มาลงโรง พลายงามตามโขลงมาเข้าช่อง
กลิ้งเกลือกเสือกสนคำรณร้อง เปลี่ยนเปล่าเศร้าหมองเป็นหนักหนา
เทียมตาหมอเฒ่าจับได้มา อาลัยในตาแล้วกะออกไม่ได้
เชือกหนังรั้งคอไว้พอดี ใครมาปรานีแล้วกะหามีไม่
ขื่อคาขึงแข็งแย่งเอาไว้ ที่จะออกไปได้แล้วกะหาไม่มี
อวดแรงแข็งข้อถูกขอสับ ตรวนยับเชือกอยู่ติดที่... ฯลฯ
กลิ้งเกลือกเสือกสนคำรณร้อง เปลี่ยนเปล่าเศร้าหมองเป็นหนักหนา
เทียมตาหมอเฒ่าจับได้มา อาลัยในตาแล้วกะออกไม่ได้
เชือกหนังรั้งคอไว้พอดี ใครมาปรานีแล้วกะหามีไม่
ขื่อคาขึงแข็งแย่งเอาไว้ ที่จะออกไปได้แล้วกะหาไม่มี
อวดแรงแข็งข้อถูกขอสับ ตรวนยับเชือกอยู่ติดที่... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทเจ้าภาพ
บทเอยบทนาง ถึงพี่ถึงทางจะวางไว้
ขอโทษท่านที่นั่งอยู่ทั้งหลาย หยุดบทงดไว้พอได้ฟัง
วันนี้โนราลาท่านแล้ว แจ้วแจ้วจะร้องไห้สั่ง
จงอยู่ไปเถิดน้องทองพันชั่ง พุ่มพัวบัวคลั่งพี่สั่งไว้
เวลาโนรามาเล่นได้เห็นหน้า เวลาจากไปแล้วใจหาย
ทั้งเช้าทั้งเย็นแสนสบาย ต่อใดจะได้กลับมา
เรามาอยู่ได้ใกล้ชิด รู้สึกว่านิดญาติกา
เรารักกันสองราตรีวันนี้ต้องลา มายินดีปรีดาหราพี่น้อง
เลี้ยงดูปูเสื่อแผ่เผื่อมาให้ ทุกสิ่งไม่ได้ขัดข้อง
การกินอยู่รู้สึกว่าไม่บกพร่อง พี่น้องชื่นชมนิยมยิน
ข้าวเช้าข้าวเที่ยง อุตส่าห์มาเลี้ยงให้เรากิน
ก่อนไปไกลจากฝากวาทิน ได้ยินน้ำคำว่าอำลา ฯลฯ
ขอโทษท่านที่นั่งอยู่ทั้งหลาย หยุดบทงดไว้พอได้ฟัง
วันนี้โนราลาท่านแล้ว แจ้วแจ้วจะร้องไห้สั่ง
จงอยู่ไปเถิดน้องทองพันชั่ง พุ่มพัวบัวคลั่งพี่สั่งไว้
เวลาโนรามาเล่นได้เห็นหน้า เวลาจากไปแล้วใจหาย
ทั้งเช้าทั้งเย็นแสนสบาย ต่อใดจะได้กลับมา
เรามาอยู่ได้ใกล้ชิด รู้สึกว่านิดญาติกา
เรารักกันสองราตรีวันนี้ต้องลา มายินดีปรีดาหราพี่น้อง
เลี้ยงดูปูเสื่อแผ่เผื่อมาให้ ทุกสิ่งไม่ได้ขัดข้อง
การกินอยู่รู้สึกว่าไม่บกพร่อง พี่น้องชื่นชมนิยมยิน
ข้าวเช้าข้าวเที่ยง อุตส่าห์มาเลี้ยงให้เรากิน
ก่อนไปไกลจากฝากวาทิน ได้ยินน้ำคำว่าอำลา ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทส่งครูหมอ
ฤกษ์งามยามดี ป่านี้ชอบยามตามพระเอสา
ช้ายแล้วแหละพุ่มพัว เราหย่อนวัวละน้องให้กินหญ้า
มันช้ายแล้วแหละเพื่อนอา เรามาหย่อนมาให้กินน้ำ
ว่าช้ายแล้วสาระแท้ เรามาแต่งแง่ให้งามงาม
วัวออกกินหญ้าม้ากินน้ำ ชอบไปด้วยยามพระเวลา... ฯลฯ
ช้ายแล้วแหละพุ่มพัว เราหย่อนวัวละน้องให้กินหญ้า
มันช้ายแล้วแหละเพื่อนอา เรามาหย่อนมาให้กินน้ำ
ว่าช้ายแล้วสาระแท้ เรามาแต่งแง่ให้งามงาม
วัวออกกินหญ้าม้ากินน้ำ ชอบไปด้วยยามพระเวลา... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทส่งเทวดา
ฤกษ์งามงามดี ป่านี้ชอบงามพระเวหา
ชอบฤกษ์จะร้องส่ง ทุกองค์พระเทวดา
ชอบฤกษ์จะร้องส่ง เทวดาศักดิ์สิทธิทิศบูรพา
ขอเชิญท่านกลับเถิดหนา อย่าเกินเนิ่นช้าเที่ยวหันเห
ชอบฤกษ์ร้องส่ง เทวดาศักดิ์สิทธิ์ทิศอาคเนย์
หน้านวลอย่าเที่ยวรวนเร แต่งกายเสร็จสรรพกลับบ้านให้สิ้น... ฯลฯ
ชอบฤกษ์จะร้องส่ง ทุกองค์พระเทวดา
ชอบฤกษ์จะร้องส่ง เทวดาศักดิ์สิทธิทิศบูรพา
ขอเชิญท่านกลับเถิดหนา อย่าเกินเนิ่นช้าเที่ยวหันเห
ชอบฤกษ์ร้องส่ง เทวดาศักดิ์สิทธิ์ทิศอาคเนย์
หน้านวลอย่าเที่ยวรวนเร แต่งกายเสร็จสรรพกลับบ้านให้สิ้น... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทขับผี
ตรัสว่าไหนเหวย ไอ้พวกตลาดมาตหลา
ไอ้พวกควาญช้างรีบลัดช้าง ไอ้พวกควาญม้าสูรีบไปจัดม้า
ไอ้พวกหาบหมอนคอนผ้า พาเจ้าพานายของสูไป
ไอ้พวกผีโพธิ์กลับไปสู่ต้นโพธิ์ ไอ้พวกผีไทรให้ไปไทร... ฯลฯ
ไอ้พวกควาญช้างรีบลัดช้าง ไอ้พวกควาญม้าสูรีบไปจัดม้า
ไอ้พวกหาบหมอนคอนผ้า พาเจ้าพานายของสูไป
ไอ้พวกผีโพธิ์กลับไปสู่ต้นโพธิ์ ไอ้พวกผีไทรให้ไปไทร... ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทอาลัย –ลาโรง
ตรัสว่าคอยอยู่
นางโอ๋สุมพุ่มที่นกจับ
เกณฑ์ชะตาอาภัพ ปลูกรักเอาไว้ไม่ได้เชย
จะเหอต้นรักที่ปลูกไว้ เหตุใดมากลายเป็นดอกเตย
ปลูกรักเอาไว้ไม่ได้เชย โธ๋เอยน้องรักเจ้าตาเพรา...
ตรัสว่าคอยอยู่ นางโอสาดคล้าทั้งสี่มุม
อยู่เกิดผมดัดอย่ากลัดกลุ้ม พี่คอยมาชุมนุมกันเล่าหนา ฯลฯ
เกณฑ์ชะตาอาภัพ ปลูกรักเอาไว้ไม่ได้เชย
จะเหอต้นรักที่ปลูกไว้ เหตุใดมากลายเป็นดอกเตย
ปลูกรักเอาไว้ไม่ได้เชย โธ๋เอยน้องรักเจ้าตาเพรา...
ตรัสว่าคอยอยู่ นางโอสาดคล้าทั้งสี่มุม
อยู่เกิดผมดัดอย่ากลัดกลุ้ม พี่คอยมาชุมนุมกันเล่าหนา ฯลฯ
(ขอขอบคุณภาพโนราโรงครูจากอินเตอร์เน็ต)
บทนกกระจอก
นางนกกระจอกบินออกชายคา พือปีกวาวาจะข้ามสาคร
ข้าไปไม่ได้เพราะปีกหางยังอ่อน บินข้ามสาครฉันนั้นน้องหนา... ฯลฯ
ข้าไปไม่ได้เพราะปีกหางยังอ่อน บินข้ามสาครฉันนั้นน้องหนา... ฯลฯ
ขอขอบคุณข้อมูลที่มีประโยชน์จาก
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น